Jamaica en de Masai
Vandaag is het precies drie weken geleden alweer dat wij uit Nederland vertrokken zijn. Volledig gewend aan het leven hier zijn we nog bij lange na niet, maar wat in onze ogen eerst heel erg vreemd was, zoals het laten lopen van de urine en ontlasting, begint nu ‘gewoon' te worden. Zelf gaan we gelukkig nog wel steeds naar het toilet ;)
Maaike en ik kwamen het afgelopen weekend op het idee om de Tanzanianen hier (in dit geval de clinical officers) kennis te laten maken met echte Hollandse spelletjes.De hilariteit die ontstond bij de uitleg over het spel ‘snoephappen' was al groot, maar bereikte zijn maximum bij de uitvoering ervan. Enkelen durfden niet hun hoofd in het water te steken uit vrees dat ze nooit weer ‘boven' zouden komen. Zo ook Joseph. Joseph is een Masai - krijger in opleiding tot advocaat. Bij het horen van het woord ‘krijger'moet ik zelf altijd denken aan een tot de tanden toe bewapend figuur met vaak (zoals je ze hier in ieder geval ziet) een spaarzaam lendendoekje om de middel om het zaakje te bedekken. Dit beeld valt volledig in het water bij het zien van Joseph. Met zijn hoge schaterlachje, keurig gepoetste schoenen en een net pak vreest hij zelfs een bakje met water waaruit hij een snoepje moet happen. Hoewel er een taboe op rust, denk ik dat hij de eerste Masai - homo is die ik hier heb gezien.
Naast het snoephappen hebben we nog overwogen om ‘ezeltje prik' te spelen, echter niet zoals wij het thuis gewend zijn, maar op echte ezels, deze zijn hier namelijk in overvloede.Omdat dit ons toch wel wat ver ging, besloten we om met de hele club te gaan badmintonnen. Midden tussen tig geiten en tal van Masai als toeschouwers, hebben we ons uitgeleefd met onze rackets en shuttle.
's Avonds zijn Maaike en ik ‘uit eten' geweest met twee Masai - studenten die ook in Wasso verblijven. In plaats van dat we rijst in het ziekenhuis aten, kregen we dit nu voorgeschoteld in wat een restaurant had moeten heten. Ach, het gaat om het idee ;)
De terugweg leidde ons door een erg donker bos met alleen de sterren en maan als verlichting.Halverwege diende er een beekje gepasseerd te worden. Ik, toch altijd al een matige score op de grove motorische ontwikkeling, miste de steen waarop ik moest stappen en belandde met (gelukkig!) een voet in een vieze donkere drab..De Masai - student stond er vervolgens op dat hij mij de hele weg naar huis toe zou dragen. Hoewel erg lief bedoeld, heb ik hem gezegd dat hij niet goed bij zijn hoofd was en dat ik echt nog wel kon lopen. Dat moet je de Masai - mannen in ieder geval nageven, ze zijn erg hoffelijk, kunnen de Nederlandse mannen nog wat van leren ;)
Het weekend is kabbelend over gegleden in alweer een nieuwe week en Maaike en ik hebben besloten samen met Franco, de slager, mee te lopen. Onder het motto van ‘twee verstaan altijd meer dan één' hadden we de hoop meer te kunnen verstaan van zijn sputterend gemompel. Dit valt echter tegen. Het merendeel van de tijd kijken we elkaar met grote ogen aan omdat we echt niet weten wat hij zegt. Gedurende een OK kan dit best vervelend zijn. Eerder deze week moest ik hem assisteren bij een liesbreuk. Doordat hij een mondkapje droeg, verstond ik hem nog slechter dan anders. Telkens moest ik vragen, ‘sorry, what did you say?'Schijnbaar geïrriteerd, kreeg ik gedurende deze operatie meerdere keren een tik over mijn handen. We zijn gelukkig niet de enige die problemen met zijn taalgebruik hebben, iedereen die hem kent, zegt hem nauwelijks te kunnen verstaan.
Deze week heb ik daarnaast zelf voor het eerst kennis gemaakt met de OPD, een soort van polikliniek waar patiënten met allerlei soort problemen de revue passeren. Gisteren was er tevens een Masai - markt in het dorp. Nu zul je denken, wat heeft dat er mee te maken, nou een heleboel.Vele van de Masai combineren namelijk hun komst naar de markt met een bezoek aan het ziekenhuis, als ze toch in de buurt zijn, kunnen ze immers net zo goed even langs gaan ;)Het is werkelijk ongelofelijk hoeveel mensen er op de OPD verschenen. Daar stonden ze dan met z'n allen, te dringen voor de deur tot ze binnen mochten komen. Zijn ze binnen, komt vaak de buurvrouw, moeder, zus of broer er ook even bij zitten. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd! De patiënten hebben vaak de verwachting dat ze iets voorgeschreven krijgen, wat er ook aan de hand is, bijna iedereen krijgt daarom Paracetamol en vaak een anti - malaria middel.
Zojuist hebben we net weer een middag OPD afgesloten en beide zijn we er nu aan toe om eventjes met de voetjes omhoog te gaan. Voordat we dat echter gaan doen, moet ik nog even een aantal woorden aan mijn metgezellin hier wijden. Maaike, ze wordt hier ook wel Jamaica genoemd ;), heeft namelijk de laatste tijd erg veel pech.. Inmiddels is het dusdanig dat we er maar om lachen. En oh, wat hebben we de afgelopen week gelachen. Het arme kind zit namelijk onder de luizen en eet nu ladingen knoflook om de kleine ettertjes te verjagen. Vooral 's ochtends verspreidt ze daardoor een heerlijke geur ;) Mijn lachspieren werden deze week extra gestimuleerd toen Jamaica een schaamhaar in haar kopje met thee aantrof, alsof dat nog niet genoeg was, bleek het brood was ze at ook verschimmeld te zijn. Het was zoveel domme pech bij elkaar dat we het uitproesten van het lachen ;) Wat echter wel heel vervelend is, is dat haar telefoon tijdens het snoephappen in het water is belandt en niet meer werkt, nu vandaag haar computer ineens ook alle toegang tot het internet verhinderd, is de ramp wel compleet. Máár, we gaan op zoek naar een nieuwe telefoon en er is hier een handige Masai - computer man (ja, je verwacht het niet) waar wij onze hoop op hebben gevestigd om de computer te fixen. Er dus hoop!
Verder vertrekken we morgen samen met de priester in opleiding (dus niet de slager) naar een plaatsje genaamd Malambo, ongeveer twee uur verder op. Aldaar zullen we de komende nachten verblijven in een echte boma. Hoewel niet bevorderlijk voor onze luizen is het wel een ervaring die we, hopelijk, nooit weer zullen vergeten.Internet is daar echter niet aanwezig, dus na het weekend vertel ik jullie hoe onze overnachting tussen de geiten en de Masai was, hoop dat verder alles goed met jullie is.
Tot dan!
Liefs,
Jet
Oh, en trouwens een kip heeft inderdaad twee poten, haha ;)
De kip en het ei
Aan mijn ‘theepauze' kwam abrupt een einde toen er melding werd gemaakt van een spoedgeval. Maaike was al eerder ter plaatse en ik trof haar aan met een patiënt die zichzelf in zijn hand had geschoten. Aan de mate van zijn verwonding kon ik zien dat hij dit niet met de eerste de beste lullige buks had gedaan..
De slager, in zijn sas, worstelde zichzelf in een OK - jasje en ging aan de slag. Maaike en ik volgden in zijn voorbeeld en probeerden zo goed en zo kwaad als dat ging, te assisteren. Helaas bleek dat de pink, ringvinger en middelvinger niet gespaard konden worden, wat overbleef was de meest misvormde hand (hoe dubbel ook, in de vorm van een pistool..) die ik ooit heb gezien.
Schotwonden komen hier relatief veel voor. Dit kan mede verklaard worden door het feit dat ook best veel mensen in het bezit zijn van een geweer. Zo ook dokter Christian. Zijn geweer dient in dit geval niet voor het schieten op mensen maar voor op honden.Eerst kon ik niet goed begrijpen waarom hij dat deed, maar het is mij nu duidelijk dat veel van de honden hier het hondsdolheidvirus met zich meedragen. Bij contact met een mens (bijvoorbeeld door een beet) kunnen ze het virus overdragen met de dood als gevolg. Inmiddels heb ik twee honden afgemaakt zien worden waarvan eentje gedurende een aantal dagen gewoon bleef liggen op het ziekenhuisterrein, hoe zo hygiëne?
Naast honden zijn hier tig andere diersoorten in alle soorten en maten aanwezig. De allerkleinste en op dit moment de vervelendste, zijn toch wel de vlooien. Vooral Maaike zit eronder..Toenemend in grote krijgen we dan de salamanders en hagedissen die voor in onze ‘tuin' leven. Overdag en 's nachts heb ik steevast een handdoek voor mijn deur om te voorkomen dat ze in mijn kamer kruipen. De ramen moeten overdag ook goed gesloten blijven omdat de apen anders kans zien alles overhoop te halen en je wc en douche onder poepen.Daarnaast hoef je niet op te kijken als er opeens een ezel in het ziekenhuis loopt. De eerste keer dat ik dat zag dacht ik dat het weer tijd was voor sterkere brillenglazen, maar het was toch echt geen gezichtsbedrog;) De koeien van de Masai willen ook nog wel eens ontsnappen aan hun kudde en lopen hier dan doodleuk in de tuin. Een aantal dagen geleden riep Maaike mij bij het zien van een stier een paar meter voor onze deur. Ik, duidelijk in mijn sas, heb een stok gepakt en hem daarmee naar de rivier gejaagd. Eens een boerendochter, altijd een boerendochter ;)
Landbouw in de vorm van het verbouwen van koren, of groente en fruit is iets wat ze hier in Wasso, vanwege de droogte, niet veel hebben. Donderdag vroeg Christian ons of we mee gingen naar Digodigo, een plaats ongeveer 50 kilometer meer naar het zuiden van Tanzania en door zijn ligging meer vruchtbaar dan Wasso. Daar zaten we dan weer. De grote, vriendelijke Bubba (zo noem ik hem nu maar) achter het stuur, Christian ernaast en Maaike en ik, nog enigszins comfortabel, achterin.Dat hebben we echter geweten. In Digodigo (waar een kleine patiëntenkliniek gelegen is) bleken er een aantal patiënten te zijn die mee moesten naar ons ziekenhuis om daar behandeld of geopereerd te worden. Onder hen was een zwangere vrouw met volledige ontsluiting die al sinds een dag in baring was maar waarvan het kind maar niet naar buiten wou komen.
Een andere patiënte had net een miskraam gehad en bloedde nog hevig na. Naast de patiënten moesten er natuurlijk ook enkele familieleden mee, dus hup oma, moeder en man er ook nog maar bij in. Alsof dat nog niet genoeg was, bedacht een medewerker van de kliniek in Digodigo dat hij nu wel een poosje naar Wasso wou, dus hij (heerlijk fris ruikend overigens..) bedacht zich niet en vond ook nog een plekje in de auto..
Om niet geplet te worden door Bubba (wiens plaats als chauffeur was ingenomen door Christian) besloten Maaike en ik samen op een stoel te gaan zitten met de bevallingskit op onze schoot, mocht het kind er toch in een keer uitschieten (gestimuleerd door alle bobbels en hobbels onderweg) hadden we in ieder geval ‘gereedschap' bij ons.
Ondanks dat we bijna twee uur lang in deze benarde positie zaten, was het landschap waar we doorheen reden werkelijk prachtig. Onderweg kwamen we vele schoolkinderen tegen die ons begroeten alsof we de koninklijke stoet zelf waren;)
Hoe mooi deze route ook was, het viel in het niet bij wat ik gisteren heb gezien. Eens in de zoveel tijd vertrekt een vliegtuig van de Flying Medical Service vanuit Wasso naar ver - of onbereikbare gebieden. Omdat Maaike gisteren voor een dag op safari was (ik ga dat nog doen met mijn ouders) had ik bedacht mee te gaan met de FMS. Samen met een Amerikaanse piloot, een verpleegkundige (Dori) en dokter Magdalena vertrokken we. Ondanks mijn hoogtevrees, genoot ik volop en heb ik denk ik een deel van mijn hart verloren aan het prachtige Tanzania waar we overheen vlogen (zie ook mijn foto's).
Viermaal zijn we op verschillende plekken geland om aldaar zwangere vrouwen te onderzoeken, zieke kinderen en volwassenen te behandelen en eventuele vaccinaties te geven. De landingsbaan was telkens afgezet met stenen, een enkele keer moesten eerst geiten of koeien weggejaagd worden voor we konden landen;)
Naast de landingsbaan stond veelal een enkel hutje waarin de Masai (vanuit de lucht zag je ze niet, maar op de grond kwamen ze van alle kanten aanzetten) onderzocht werden, is wel even iets anders dan in een mooi wit blakende onderzoekskamer in een Nederlands ziekenhuis ;)
Na op de vierde en laatste plek patiënten behandeld te hebben, was ik echt kapot. Mijn gedachte was dat we weldra zouden vertrekken, maar voordat dat mogelijk was, moestener eerst nog eieren gekocht worden door de verpleegkundige en de piloot. En geloof me, dat duurt wel eventjes..Werkelijk ieder eitje wordt goed beknepen (niet te hard natuurlijk) en gekeurd, waarna er gediscussieerd wordt over de prijs. Als ik je vertel dat alleen al de verpleegkundige 66 eieren heeft gekocht, hoef ik denk ik niets meer te zeggen over hoe lang we daar nog hebben gestaan..Ook de piloot kocht eieren en als klapper op de vuurpijl een kip! Eenmaal raden waar die mocht zitten, juist ja, met vier poten aaneengebonden bij de verpleegkundige en mij op schoot, ik kijk inmiddels nergens meer van op ;)
Moe maar voldaan, kwamen we uiteindelijk veilig, met kip en al, aan op het vliegveld in Wasso. Een dag om niet snel te vergeten!
Ben benieuwd hoe het bij jullie allemaal is.
Ik houd jullie weer op de hoogte.
Veel liefs,
Jet!
Kaas en klompen
Zoals Nederland meer is dan kaas en klompen, zo zijn de Masai meer dan alleen hun hutjes en koeien. Op een bewonderenswaardige wijze leven ze in een geheel eigen wereld met tradities en gewoontes die in onze (Westerse) ogen misschien nog erg primitief zijn maar wat voor hun een houvast is. Desalniettemin gaan ze, wat betreft bepaalde zaken, mee in de tijd, zo hebben ze bijna allemaal een mobiel (die overal bereik heeft!) en is hun favoriete zangeres Celine Dion ;)
Traditionele geneeskunde met de daarbij behorende geneeswijzen is iets wat hier nog veel door de Masai ten uitvoering wordt gebracht. Hun manier van geneeskunde deden mijn oren gisterochtend echt even klapperen. Zondag werd er namelijk een ernstig ziek kind binnen gebracht, hij leed aan obstipatie (en waarschijnlijk meer dan dat alleen).
Door het plaatselijke stamhoofd was geprobeerd de anus op te rekken met een borstel, dit was echter niet gelukt en het kind zijn rectum bleek doorboord te zijn.. Een paar uur na binnenkomst was het al overleden. Het verdriet wat ze daarna hebben, uiten ze veel meer dan wij dat gewoon zijn. Huilend vallen ze op hun knieën met hun handen opgestoken naar de lucht zich afvragend waarom dit nu moest gebeuren. Het hun kwalijk nemen, kun je niet, met de traditionele methodes dachten ze het goede te doen, ze weten immers niet anders.
Dat laatste geldt niet voor ieder lid van de Masai. Momenteel bevinden zich hier een aantal jonge, mannelijke Masai - krijgers die een kans krijgen (door middel van subsidie van het ziekenhuis) om een opleiding te volgen. Zo ook Let. Let is afkomstig uit een boma enkele kilometers ten zuiden van Wasso. Aan de universiteit volgt hij een opleiding tot bedrijfskundige. In tegenstelling tot de meeste andere Masai, spreekt hij vloeiend swahili, kiswahili en, erg handig, engels.
Gisteravond had ik een erg boeiend en voor beide kanten hilarisch (vanwege de grote verschillen tussen onze gewoontes) gesprek met hem wat mij, toen ik op bed ging, nog enige poos wakker hield. Het meest opvallende vond ik het feit dat voor een jongen als Let een bruid wordt uitgekozen door zijn ouders. Criteria zijn hierbij niet dat er sprake moet zijn van enige vorm van liefde tussen beide, nee, belangrijker is of de bruid afkomstig is uit een goede familie en of deze families tezamen grote kans hebben om in vrede naast elkaar te leven. Een erg nobel streven, dat wel, maar het gaat, in mijn ogen, voorbij aan een nog groter goed, namelijk de liefde tussen twee mensen. Een man kan, als hij de bruid echt niet ziet zitten, eventueel nog tegenstribbelen, een vrouw dient zich echter gewoon over te geven aan haar lot. Het toebehoren aan het mannelijke geslacht heeft daarnaast nog een groot bijkomend voordeel, een man hoeft zich namelijk niet te beperken tot één vrouw, als hij wil, trouwt hij er twee of drie (!).In Nederland zouden de vrouwenorganisaties hierbij allang op hun achterste hakken staan, hier is het gewoon en wordt het door een ieder (ook de vrouwen) geaccepteerd.
Let vond mijn opvattingen over relaties en het huwelijk erg vermakelijk en ook wel enigszins te begrijpen maar desondanks houdt hij steevast aan de tradities van zijn stam, de Masai.Familie is voor hem, maar ook voor andere Masai, namelijk het allerbelangrijkste.Ik heb nog gevraagd of er in hun stam ook sprake kan zijn van homoseksualiteit maar daarop begon hij nog harder te lachen (sorry Pieter en Derk, ik heb het geprobeerd;)
Ondanks dat hun levenswijze zo ver van mij afstaat, respecteer ik het wel en vind ik het mooi om er kennis mee te mogen maken.
De Masai mogen dan anders zijn, maar het meest excentrieke figuur wat hier rondloopt is toch wel priester / dokter Franco. Momenteel heeft hij er van mij een titel bij gekregen, namelijk slager Franco..
Gisteren heb ik mij eraan gewaagd om een dag met hem mee te lopen, nou dat heb ik geweten.Om half 9 begonnen we de dag met een bevalling. Zowel priester Franco als de zuster (een echte serpent) waren niet vies van het uitdelen van een tik aan de vrouw die aan het bevallen was. Het kwam er op neer dat ze vonden dat ze zich niet moest aanstellen en gewoon maar heel hard moest persen. Gek genoeg werkte me dit op mijn lachspieren, zo'n idioot tafereel was het. Franco had daarnaast nog de bijzondere gewoonte om met zijn hand in de buik van de vrouw te knijpen. Toen ik hem vroeg wat voor nut dat had, kreeg ik een half sputterend antwoord waarbij ‘uterus'(=baarmoeder) het enige was wat ik kon verstaan, het zal wel goed zijn ;) Na een half uur skoema, skoema! (=persen) mee te hebben geroepen werd er een gezond meisje geboren. Omdat ik weet dat er onder jullie mensen zijn met een zwakke maag, houd ik de beschrijving van het hechten van moeder, naar aanleiding van de enorme knip die slager Franco in een wee - vrije periode (!) had gezet, maar achterwege..
Het doen van een visite met Franco is ook heel bijzonder. De vragen die ik stel komen moeizaam tot niet bij hem aan, ik heb het even in het Gronings geprobeerd, maar ook dat viel hem niet op ;). Meestal mompelt hij gewoon maar wat of komt in een keer tot een uitbarsting en schreeuwt: ‘Nujambi!'(=naar huis) naar een patiënt (zelfs als die net een paar uur geleden is bevallen en ik weet niet hoeveel kilometers moet lopen voor ze thuis is).
Zo-even werd er een patiënt binnengebracht die gisteravond was toegetakeld door dieven, ze hadden een ongeveer 10 cm grote snee op zijn achterhoofd als souvenir achtergelaten. Franco, in zijn sas, hechtte het geheel zonder enige vorm van verdoving en gaf de patiënt af en toe een tik als hij zijn hoofd niet goed stil hield..
Ik heb nu even pauze van Franco gekregen. Het enige wat ik kon verstaan was ‘thee', dus dat betekent pauze, zoals jullie inmiddels weten;) Het geeft me in ieder geval de kans dit verhaal af te schrijven.
Over ongeveer een half uur sta ik weer met ‘de slager' aan een operatietafel dus ben benieuwd hoe dat weer af zal lopen;)
Het hardlopen was overigens heerlijk en ik voel me weer bijna topfit. Onderweg kwam ik meerdere Masai tegen die mij lachend te gemoed liepen. Het enige wat mijn hart onderweg even deed stilstaan was een glinsterend object van ongeveer een halve meter lang wat over de weg heen kronkelende, inderdaad ja, een slang..Ik ben daarop overgeschakeld op de vijfde versnelling en heel hard weggerend;)
Om mijn woorden daad bij te zetten zal ik proberen straks ‘de slager' op de foto te zetten en ook enkele Masai te strikken voor een foto.
Wordt vervolgd..
Liefs,
Jet
De 'zegening'
Gisteren ontving ik de twijfelachtige eer om gezegend te worden. En zoals sommigen van jullie misschien al weten gebeurt dat hier niet met een kannetje water, nee, hiervoor gebruiken ze hun zelfgeproduceerde spuug..Nadat deze klodder mijn schoen had bereikt (het had slechter af kunnen lopen), heb ik maar een vriendelijk knikje gemaakt, ‘asante' (=bedankt) gemompeld en me daarna snel uit de voeten gemaakt om me bezig te houden met waar we voor kwamen, namelijk het nakijken van de zwangere vrouwen in het plaatselijke Masai - dorp.
Iedere dag bezoekt een Landrover van het ziekenhuis een meer of minder afgelegen gebied in een spreidwijdte van ongeveer 100 km van Wasso. Zo ook gisteren. Maaike en ik hadden vooraf gevraagd of we mee mochten en dat was geen probleem. Rond 10 uur (Tanzaniaanse tijd) zouden we vertrekken. Tijd is hier echter een ruim begrip. Tien uur wordt gemakkelijk half 11 en half 11 wordt snel vervangen door 11 uur. Dus daar stonden we dan, keurig netjes om 10 uur in onze witte jassen, klaar voor vertrek. Tegen kwart over 10 kwam de Landrover eraan en wij dachten, mooi, we kunnen gaan! Maar nee, er moest eerst nog een kopje thee worden gedronken (hoe konden we dat vergeten). Bovendien moesten we ons nog gaan omkleden, dokter Mozes (zo heette de arts die ook meeging naar de outreaches) waarschuwde ons namelijk dat we onze jas nooit wit zouden houden. Achteraf volledig terecht ;)
Weer een halfuur later konden we dan echt vertrekken. Daarbij wil ik jullie niet een beschrijving van onze chauffeur onthouden. Hij oogt in het eerste begin vooral heel erg groot en daardoor was ik eerlijk gezegd een beetje bang voor hem. Wanneer hij echter glimlacht, verschijnt er een prachtig wit gebit dat mooi afsteekt tegen zijn donkere huid. Voor degene onder jullie die de film ‘The Greenmile' kennen, hij lijkt wel een beetje op die grote goedzak die daarin speelt. Met hem achter het stuur, zijn hoofd slechts luttele cm's van het plafond verwijdert, vertrokken we richting het noorden, naar de grens met Kenia.
Langs rotsachtig gebied kwamen we door diepe dalen maar ook hoge afgronden (!) met onderweg vele Masai die onderweg waren met hun kuddes geiten (Corry, zoveel heb je er nog nooit gezien, zal proberen een mooie foto voor je te maken) of koeien. De koeien verschillen, uiteraard, erg van onze (vette) koeien thuis. De Masai hebben geprobeerd om op de uitgestrekte vlaktes echte Friese koeien te laten grazen, maar die gedijen hier helaas niet. Papa, de Masai boeren in Wasso willen graag met je praten want ze geloven niet dat een koe in Nederland wel zo'n 50 liter op een dag kan produceren.
Dat echter terzijde. Na ongeveer een half uur onderweg te zijn geweest werd er bij een paar huisjes alweer gestopt voor, je raad het al, thee!
Voor Maaike en mij was dit even een kans om de benen te strekken (we zaten wederom opgevouwen in de auto) en wat rond te kijken bij de winkeltjes die daar ter plekke aanwezig waren. De kinderen daar hadden het tot een uitdaging voor zichzelf gemaakt om te durven zwaaien naar een mzungu, wanneer wij dan terug zwaaiden, maakten ze snel dat ze weg kwamen ;)
Onze tocht werd na een tijdje gelukkig toch weer vervolgd en leidde ons naar een boma van enkele Masai - hutjes groot. Door nieuwsgierigheid geleid, vroeg ik Dori (erg aardige verpleegkundige die ook mee was) of ze aan de Masai toestemming wou vragen voor ons om even rond te kijken. Het bleek dat de Masai de avond ervoor een feestje hadden gehad vanwege de besnijdenis van een jongetje uit hun stam. Deze heugelijke gebeurtenis was aanleiding om diep in het glaasje van hun eigen, sterk geconcentreerde (!), bier te kijken, oftewel de Masai mannen waren stomdronken..
Niet onder de indruk van de dronken mannen, vervolgenden we samen met Dori onze weg richting een typisch Masai hutje. Op dat moment was het buiten best wel erg koud en regende het bovendien. Binnen in het hutje was het echter lekker warm (gemaakt van koeienmest, dus kun je zien waar mest al niet goed voor is ;), maar wel pikkedonker.
Eenmaal weer buiten stonden er een aantal dronken Masai waarvan een zich niet bedacht en door een goeie rochel en een gesproken woord van zegening een klodder spuug regelrecht op mijn schoen richtte, de rest is geschiedenis..
Gedurende ongeveer een dik uur hebben we vervolgens zwangere Masai vrouwen nagekeken, getest op HIV (waren gelukkig allen negatief) en ijzer - injecties gegeven.
De terugreis duurde minder lang dan de tocht er naar toe (geen thee - pauzes dit keer), verkleumd van de kou en grauw van het stof kwamen we tegen vier uur 's middags weer veilig aan Wasso. Omdat warm water hier op het moment (door de afwezigheid van de zon) niet aanwezig is, hebben we de huishoudster om warm water gevraagd in een thermoskan en zo elkaar de haren gewassen. Was wel even lekker ;)
Mijn griep lijkt de goede kant op te gaan, dankzij de antibiotica voel ik me al een stuk fitter.
Ga daarom zo direct proberen om een rondje te hardlopen, heb gehoord dat je niet raar op moet kijken als ze gewoon met je mee gaan rennen, maar dat zullen we dan wel weer zien ;)
Wederom heel erg bedankt voor al jullie lieve en ondersteunende berichtjes, voor al als je niet zo fit bent, is dat erg fijn om te lezen.
Ik houd jullie op de hoogte.
Veel liefs,
Jet.
Snert
Wat was het fijn om gisteravond in plaats van rijst of ugali - pap, snert te kunnen eten..Ben heel blij dat ik mijn twee blikken mee heb genomen, nu goed nadenken wanneer ik mijn o zo dierbare laatste blik zal gaan verorberen ;)
Zonder gekheid, gisteren was ik echt even toe aan Hollandse pot. De dag begon goed met een kerkdienst geleid door pater alias dokter Franco. De dienst op zich zelf was heel bijzonder om te mogen bijwonen.
Uiteraard verstonden we er geen snars van, maar de sfeer en de liederen die gezongen werden gaf ons een kijkje in de gang van zaken in een Tanzaniaanse kerk. We hebben zoveel mogelijk geprobeerd de gebruiken die de kerkgangers toepasten, na te bootsen, dit betekende veelvuldig knielen, het meerdere malen slaan van een kruis en aan het einde van de dienst diende iedereen elkaar een hand te geven (geloof me, dat duurde wel even ;)
Ik heb begrepen dat het in Nederland gisteren erg warm en mooi weer was, het tegenovergestelde was waar voor Wasso. Na de dienst moesten we snel maken dat we het ziekenhuis in kwamen omdat het stortregende en bovendien erg frisjes was (ongeveer 15 graden!).
Ik voelde me op dat moment al niet al te fit (door keelpijn en oorpijn was mijn nachtrust wederom verstoord) maar besloot toch om mee te gaan naar de kinderafdeling voor de visite met dokter Franki. Een leuke ronde zou het echter niet worden.
Het jongetje waar ik in mijn eerdere verhaal over had verteld (wat tot een heuse Masai - hysterie had geleid) bleek te zijn overleden. Lang tijd om bij hem stil te staan, was er echter niet aangezien zich al weer nieuwe, ernstig zieke kinderen hadden aangemeld.
Voor het eerst had ik toen last van frustraties over de beperkte mogelijkheden die hier zijn qua medische zorg. Ze hebben hier namelijk geen echo - apparaat of een lab waarin extra nuttige aanvragen kunnen worden gedaan, nog beschikken ze over (dure) medicamenten waarmee dit soort sterfgevallen (mogelijk) voorkomen kunnen worden. Tegelijkertijd realiseer ik mij dat indien dit wel aanwezig zou zijn, je niet zou kunnen voorkomen dat dergelijke ziektes zich voordoen, hun levensstandaard is immers zoveel lager dan die van ons.
Zowel Maaike als ik waren gisteren daarnaast verbolgen over de afwezige hoeveelheid kennis van de clinical officers hier en de hoeveelheid zeggenschap die ze desondanks hebben.Zo werd er aan ons gevraagd hoeveel en wat er voor geschreven moest worden bij een willekeurige patiënt, terwijl wij ons afvroegen of er wel iets voorgeschreven diende te worden.. Ondanks dat we dit hebben aangegeven, voerden ze ‘hun' beleid door en werd de volgende patiënt al besteld..
's Middags kon ik, ten gevolge van mijn griep, amper meer op twee benen staan en was ik gedwongen om onder de wol te kruipen. Was heel bij met Maaikedie mij op eengegeven moment gezelschap kwam houden, want even voelde ik mij echt remi..
Maar gelukkig was daar mijn snert! Met onze blik onder de arm zijn we later op de avond naar Christian en Mariska gegaan waar we ons groene prutje hebben opgewarmd.
Mogelijk hebben jullie het gehoord op het nieuws (Robert noemde het al even) maar het is nu naar buiten gekomen dat militairen van de Verenigde Arabische Emiraten meer dan 20.000 Masai hebben verjaagd uit hun boma's (soort van dorpjes waarin de Masai wonen) door deze te verbranden. Een deel van het woongebied van de Masai is namelijk door de regering als jachtgebied verpacht aan de Arabieren. Voor de Masai een erg slechte zaak..
Helaas dit keer even wat mindere positieve berichten vanuit Afrika, ben inmiddels aan de antibiotica dus mijn griep zal hopelijk snel weer opknappen en wat betreft alle andere (letterlijke) sjit, proberen we ook zo positief mogelijk te blijven ;)
Tot snel,
Veel liefs,
Jet
Wasso Hospital
De eerste twee dagen van mijn coschap hier zitten erop.Van alle indrukken was ik gisteravond te moe om nog een verhaal te schrijven. Maar wat ik hier allemaal echter zie, wil ik jullie niet onthouden.
De dag begon gisteren met een rondleiding door dokter Christian van Rij (Nederlandse arts). Naast ons werden er enkele nieuwe clinical officers rondgeleid (hebben een 3 jaar durende opleiding tot soort van arts gehad), voor hen was de naam Henriëtte wederom iets wat ze bijna niet over hun lippen kunnen krijgen, ik ben daarom ook hier maar overal omgedoopt tot Jet (wat ook op hun lachspieren werkt).
Het ziekenhuis zelf is relatief groot. Er zijn verschillende afdelingen, een voor mannen, een voor (kraam)vrouwen, een kinderafdeling en speciaal afdelingen waar patiënten verblijven met TBC of HIV. Het betalingssysteem van de patiëntenzorg is totaal anders dan in Nederland. Hier betaalt een patiënt bij komst op de polikliniek 5000 shilling (ongeveer 3 a 4 euro) waarvoor hij of zij minimaal labonderzoek krijgt en eventueel medicatie. Bij een opname betaalt een patiënt ongeveer 30.000 shilling. Operaties zijn voor de patiënten veelal niet te betalen en worden daarom verricht op kosten van het ziekenhuis.
Na de rondleiding ben ik meegegaan met Christian voor de visite op de kinderafdeling. Ik was zwaar onder de indruk van wat ik daar zag. In kamertjes van ongeveer 4 bij 4 m zitten ongeveer 8 a 9 Masai - vrouwen op bedden met hun baby's in een doek tegen zich aan. Zoals ik eerder noemde hebben Masai de gewoonte om hun ontlasting en urine maar gewoon te laten lopen. Ik hoef denk ik niet meer uit te leggen wat ik daarom op de bedden en op de vloer (!) aantrof. Uitkijken waar je loopt en wat je aanraakt dus. Veel van de baby's zijn echt ernstig ziek (malaria, TBC of HIV) of ondervoed, zo hoef je niet op te kijken van een kind van ongeveer 2 jaar met een gewicht van rond de 9 kilo.
Het onderzoeken en uitvragen van de klachten is een kunst op zich. De Masai spreken namelijk geen Swahili, maar Kiswahili, zo'n beetje het enige wat tussen die talen overeenkomt is ‘jambo'(=hallo). Het uitvragen van de klachten gaat daarom via de zuster (die het vertaalt van Engels naar Kiswahili) die het vervolgens in het Swahili of (gebrekkig) Engels aan de arts terugkoppelt.
Christian liet me tijdens de visite de kinderen onderzoeken. Dit viel nog niet mee, los van de smerigheid die ze met zich meedragen, zijn de meeste kinderen namelijk bang voor mzungu's (=blanken), bij de eerste de beste aanraking beginnen ze veelal allemaal te huilen..
Na een viertal kamers te hebben gehad, dacht ik dat we klaar waren. Niets was echter minder waar.. Bij het naderen van ongeveer de 6e kamer hoorden we opeens heftig gegil om ons heen. Het bleek dat alle Masai buiten stonden te huilen rondom een kind wat zojuist in elkaar was gezakt. Ze waren allen bang dat het zou komen te overlijden. Bij onderzoek was het kind erg slap en had heftige geelzucht. De Masai werden door de verpleegkundige gerustgesteld en weggejaagd rondom zijn bed (ze stonden er met zn twintigen omheen).
Na dit alles waren we een aantal uren verder, mijn handen zaten daarbij onder de sjit om over mijn schoenen niet te spreken..
Gek genoeg vond ik dit niet zo erg. Ik was meer geshockeerd van de omstandigheden waaronder deze mensen leven en het gemak waarmee ze dit accepteren. Ze weten immers niet anders. Het mooie vind ik, dat bleek ook vandaag, met hoeveel plezier ze veelal in het leven staan. Bij ieder woord (ki)swahili wat ik uitspreek moeten ze hard lachen. Vandaag heb ik het daarom maar over een andere boeg gegooid en leer hun Nederlands spreken, een oud Masai - vrouwtje heb ik ‘goedemorgen' leren zeggen. Met een grote glimlach op haar gezicht zegt ze dit nu om de haverklap tegen me ;)
Vandaag heb ik een operatie bijwoont waarbij een prostaat werd verwijderd (prostatectomie)Deze operatie werd uitgevoerd door de Italiaanse dokter alias priester Franco. Stel je bij hem een gezet mannetje voor van in de 60 met een grote bloemkoolneus, een bril en een accent wat een mengelmoes is van Italiaans, Swahili, Kiswahili en Engels, kortom je verstaat er geen mallemoer van ;) Deze Italiaanse dokter zegent iedere ochtend om 8 uur de dag door het uitspreken van het onze vader (althans dat heb ik er van gemaakt).
Met hem en dokter Franki (een erg grappige, Afrikaanse dokter, hij noemt mij Maxima, waarschijnlijk omdat dat de enige Nederlandse vrouw is die hij kent) stond ik op OK. Belangrijk om te weten is dat ik een oude, Nederlandse, OK - outfit droeg. Ook in een operatiekamer is het heel anders gesteld dan in Nederland. Alcohol is wederom niet aanwezig en met steriliteit wordt het niet zo nauw genomen.
Na een operatieduur van ongeveer 4 uur was het gebeuren echter achter de rug en ben ik met dokter Franki opnieuw visite gaan lopen op de kinderafdeling.
Ik vrees dat ik door de vermoeidheid, stress en alles wat er om mij heen heerst al een virus te pakken heb. Met een hoofd van beton en een snotterneus eindig ik dan ook mijn mail.
Morgenavond probeer ik foto's op te sturen van het ziekenhuis en onze kamers (vanavond krijg ik mijn eigen kamer).
Ben erg blij met al jullie reacties, het is fijn om iets te horen van het thuisfront als je zo ver van huis bent.
Hoop dat het met jullie allemaal goed gaat. Houd me op de hoogte!
Veel liefs,
Jet
Maasai Cross
Maasai Cross
Eindelijk heb ik weer even de kans om iets van me te laten horen. Door stroomstoringen en afwezigheid van internet kon ik helaas geen contact met de buitenwereld maken.
Maar ik kan jullie mededelen dat we inmiddels aangeland zijn op onze plek van bestemming, namelijk in Wasso. Dit ging echter niet zonder slag of stoot..
Vrijdag moesten we nog de hele dag in Arusha verblijven om de volgende dag met de bus te kunnen vertrekken. Die dag hebben we kennis gemaakt met een Fransoos genaamd Thomas, hij verbleef ook in het backpackers hotel, ik noemde hem Antonio omdat hij wel erg veel leek op de bekende Antionio Banderas (kijk maar naar de foto Inez, je kan je hart ophalen), niet onaangenaam ;) (en nee Pieter het is niet wat je denkt) met hem zijn we naar een echte Masai markt geweest. Als blanke ben je op straat zo wie zo een opzienbarendheid maar op de markt werd nog meer benadrukt hoe blank je eigenlijk voor hen bent, continue riepen ze mzungu (=blanke), you buy? Op een gegeven moment vroegen ze ons waar we vandaan kwamen en toen ik zei Nederland, was het direct van aaah, ‘kijken, kijken, nee kopen', schijnbaar is dat wat ze gewend zijn van ons Hollanders.
Terug in ons hotel zijn we, na een kakkerlakken - patrouille, vroeg op bed gegaan omdat we de volgende ochtend vroeg (half 6 Nederlandse tijd) met de bus zouden vertrekken richting Wasso. Van te voren had ik niet de verwachting dat we in een mooie touringcar van de Arriva in een paar uur zouden aankomen, maar wat we wel aantroffen overtrof alles.
In een bus die in Nederland de APK - keuring lang niet meer zou halen (genaamd Maasai Cross), zaten wij tezamen met vele, vele anderen. Bagage werd op het dak geplaatst, maar hoe langer de busreis duurde hoe meer er ook in de bus werd geplaatst (zowel bagage als mensen). Naast mijn stoel (in het gangpad) lagen meerdere zakken (we dachten dat er aardappelen in zaten maar mogelijk hebben we het mis), bananenschillen en dozen. Voorin de bus stond een doos waar met koeieletters op geschreven stond: EGGS, HANDLE WITH CARE, waarna er vervolgens iemand halverwege de busreis gewoon op ging zitten..
Langs hobbelige wegen, zanderige wegen of gewoon over geen weg ging de bus dwars door het Serengeti National Park en de Ngorogoro krater. Indien bergopwaarts ging hij (gelukkig) soms niet harder dan 15 km / uur. Moet eerlijk zeggen dat ik soms bij dergelijke hoogtes mijn hart vasthield, helemaal doordat we door de hobbels soms van links naar rechts schommelden en ik meer het idee had op een boot te zitten dan in de bus..
Onderweg waren we voor de medepassagiers (wederom) een opmerkelijk vertoon, er werd om ons gelachen en meerdere keren zijn we op de foto gezet. Andersom hebben wij dat natuurlijk ook gedaan, met name wanneer het de Masai betrof. Van te voren was ons verteld dat de Masai een hele eigen geur met zich mee dragen doordat ze niet de mogelijkheden hebben zich te wassen zoals als wij dat doen, deze busreis bracht ons het ‘geluk' om hier uitgebreid kennis mee te maken. De bus stopt namelijk waar dat nodig is, dat wil zeggen indien er ergens onderweg mensen (Masai) lopen, kunnen deze mensen mee reizen tot waar ze willen. Meerdere malen zijn we onderweg gestopt om Masai in - en uit te laten (vol = vol bestond wederom niet). Telkens kwamen ze heel dicht bij ons, Maaike had ze soms bijna op haar schoot. Masai - vrouwen dragen hun kinderen in een doek bij zich, hun urine en ontlasting laten ze ter plekke lopen, je kan je voorstellen dat wij de angst hadden dat dit zou gebeuren, gelukkig werd dit ons bespaard.
De reis leek op een gegeven moment eindeloos te duren. Daar reden we, urenlang, in de dorre lege vlaktes met waar we ook keken niets in de verre verte. Toen op een gegeven moment we stopten voor een sanitaire pauze (Maaike en ik hebben alles opgehouden) bleek dat er iets mis was met de bus. Een schijnbaar essentieel moertje ontbrak en het duurde even voordat hij weer gevonden was. Even dacht ik toen, ik kom hier nooit meer weg.
Gelukkig konden we onze hobbelige tocht hervatten en na ongeveer 9 ½ uur kwamen we, stoffig en al, aan in Wasso.
Het dorp Wasso zelf is opgebouwd uit kleine huisjes, waarvan sommige lemen hutjes, gebouwd op een zanderige grond. Uitgestapt werden we verwelkomd door praktisch het hele dorp, de kleine kinderen riepen veelal ‘mzungu, money!'. Geld heb ik ze gegeven, maar pas nadat ze onze koffers op een karretje naar het ziekenhuis hebben gebracht.
Aangekomen in het ziekenhuis werden we heel hartelijk verwelkomd door Christian van Rij en zijn vrouw (Nederlandse dokter daar in het ziekenhuis).
Door onze enerverende busreis waren we best wel heel erg moe en we zijn daarom kort daarna naar onze kamer gebracht waarna we een douche hebben genomen en in een diepe slaap (op een normaal en schoon bed) zijn gevallen ;)
Zodra ik kan laat ik weer van mij horen,
Liefs,
Jet!